YAŞLILIK AYLIĞI
Yaşlılık aylığı, çalışma hayatının normal olarak sonlanması sonucunda belli şartların yerine getirilmesi sonucu bağlanan aylıktır.
Yaşlılık Aylığı Bağlanmasının Koşulları Nelerdir?
Hizmet akdi ile çalışanların yaşlılık aylığının bağlanmasında hangi kanun hükümlerinin geçerli olacağı ilk defa sigortalı olunan tarihe göre değişiklik göstermektedir.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun yürürlük tarihinden önce 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununa göre sigortalı olanlar için bu kanunlardaki şartlar geçerli olacak, dolayısıyla bu kişilerin kazanılmış hakları korunacaktır. Buna göre;
8/9/1999 öncesi sigortalı olarak ilk defa işe başlayanların yaşlılık aylığına hak kazanabilmeleri için sigortalılık süresi, prim ödeme gün sayısı ve yaş koşullarının bir arada yerine getirilmesi gerekmektedir. Örneğin sigortalılık süresi ile prim ödeme gün sayısını yerine getirmiş, ancak yaşlılık aylığı bağlanabilmesi için gereken yaş koşulunu yerine getirmeyen sigortalıya Kurumumuzca yaşlılık aylığı bağlanması mümkün değildir.
Sigortalının bu üç koşuldan hangisi en geç yerine getiriyorsa o koşulu yerine getirdiği tarihe göre ilgili kanun maddesi ve sigortalının tabi olacağı yaşlılık aylığı şartları belirlenmektedir.
8/9/1999 tarihi itibariyle yaşlılık aylığına hak kazananlar ile bu tarih itibariyle kadın sigortalılardan 18, erkek sigortalılardan 23 yıllık sigortalılık sürelerini dolduranlardan;
- Kadın ise 50, erkek ise 55 yaşını doldurmuş olması ve en az 5000 gün veya,
- Kadın ise 50, erkek ise 55 yaşını
doldurmuş olması, 15 yıldan beri sigortalı bulunması ve en az 3600 gün yahut,
- Kadın ise 50, erkek ise 55 yaşını doldurmamış olmakla beraber, kadın ise 20, erkek ise 25 yıldan beri sigortalı bulunması ve en az 5000 gün,
- Kadın ise 50, erkek ise 55 yaşını doldurmamış olmakla beraber, kadın ise 20, erkek ise 25 yıldan beri sigortalı bulunması ve en az 5000 gün,
malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olma şartlarını yerine getirenler, yaşlılık aylığına hak kazanacaklardır.
8/9/1999 tarihinde bu koşulları yerine getirmeyen sigortalıların 23/5/2002 tarihindeki sigortalılık sürelerine göre, aşağıdaki tabloda belirtilen en az sigortalılık süresi, yaş ve prim ödeme gün sayısı koşulunu yerine getirmeleri halinde yaşlılık aylığına hak kazanabilecekleri öngörülmüştür.
4759 Sayılı Kanunda Yaşlılık Aylığı İçin Öngörülen
Kademeli Geçiş Süreci
23/5/2002
tarihindeki sigortalılık süresi/sigortalılıksüresinin başlangıcı
|
Tahsis Talep
Tarihindeki En Az
|
|||||
Sigortalılık süresi
|
Yaşı
|
Gün
sayısı
|
||||
Kadın
|
Erkek
|
Kadın
|
Erkek
|
Kadın
|
Erkek
|
|
18 yıl–20 yıl 8 ay 15 gün
09/09/1981-23/05/1984
|
23 yıl–25 yıl 8 ay 15 gün
09/09/1976-23/05/1979
|
20
|
25
|
40
|
44
|
5000
|
17 yıl – 18 yıl
24/05/1984-23/05/1985
|
21 yıl 6 ay-23 yıl
24/05/1979-23/11/1980
|
20
|
25
|
41
|
45
|
5000
|
16 yıl – 17 yıl
24/05/1985-23/05/1986
|
20 yıl – 21 yıl 6 ay
24/11/1980-23/05/1982
|
20
|
25
|
42
|
46
|
5075
|
15 yıl – 16 yıl
24/05/1986-23/05/1987
|
18 yıl 6 ay-20 yıl
24/05/1982-23/11/1983
|
20
|
25
|
43
|
47
|
5150
|
14 yıl – 15 yıl
24/05/1987-23/05/1988
|
17 yıl-18 yıl 6 ay
24/11/1983-23/05/1985
|
20
|
25
|
44
|
48
|
5225
|
13 yıl – 14 yıl
24/05/1988-23/05/1989
|
15 yıl 6 ay-17 yıl
24/05/1985-23/11/1986
|
20
|
25
|
45
|
49
|
5300
|
12 yıl – 13 yıl
24/05/1989-23/05/1990
|
14 yıl-15 yıl 6 ay
24/11/1986-23/05/1988
|
20
|
25
|
46
|
50
|
5375
|
11 yıl – 12 yıl
24/05/1990-23/05/1991
|
12 yıl 6 ay-14 yıl
24/05/1988-23/11/1989
|
20
|
25
|
47
|
51
|
5450
|
10 yıl – 11 yıl
24/05/1991-23/05/1992
|
11 yıl-12 yıl 6 ay
24/11/1989-23/05/1991
|
20
|
25
|
48
|
52
|
5525
|
9 yıl – 10 yıl
24/05/1992-23/05/1993
|
9 yıl 6 ay-11 yıl
24/05/1991-23/11/1992
|
20
|
25
|
49
|
53
|
5600
|
8 yıl – 9 yıl
24/05/1993-23/05/1994
|
8 yıl-9 yıl 6 ay
24/11/1992-23/05/1994
|
20
|
25
|
50
|
54
|
5675
|
7 yıl – 8 yıl
24/05/1994-23/05/1995
|
6 yıl 6 ay-8 yıl
24/05/1994-23/11/1995
|
20
|
25
|
51
|
55
|
5750
|
6 yıl – 7 yıl
24/05/1995-23/05/1996
|
5 yıl-6 yıl 6 ay
24/11/1995-23/05/1997
|
20
|
25
|
52
|
56
|
5825
|
5 yıl – 6 yıl
24/05/1996-23/05/1997
|
3 yıl 6 ay-5 yıl
24/05/1997-23/11/1998
|
20
|
25
|
53
|
57
|
5900
|
4 yıl – 5 yıl
24/05/1997-23/05/1998
|
2 yıl 8 ay 15 gün-3 yıl 6 ay
24/11/1998-08/09/1999
|
20
|
25
|
54
|
58
|
5975
|
3 yıl – 4 yıl
24/05/1998-23/05/1999
|
20
|
55
|
5975
|
|||
2 yıl 8 ay 15 gün-3 yıl
24/05/1999-08/09/1999
|
20
|
56
|
5975
|
|||
- 23/5/2002 tarihinde 15 yıl
sigortalılık süresi, 3600 prim ödeme gün sayısı ve kadınlarda 50 erkeklerde ise
55 yaş şartlarını yerine getirenler emekli olabilmektedir. Bu tarihte bu
şartları yerine getiremeyenler için ise yerine getirecekleri tarihe göre kademeli
geçiş süreci öngörülmüştür.
- 23/5/2002 tarihinde öngörülen şartları yerine getiremeyenler, bu şartları aşağıda belirtilen tarih aralıklarından hangi tarih aralığında yerine getiriyorsa o yaşlarda aylığa hak kazanacaklardır.
- 24/5/2002 ile 23/5/2005 tarihleri arasında yerine getirenler kadın ise 52, erkek ise 56 yaşını doldurmuş olmaları,
- 24/5/2005 ile 23/5/2008 tarihleri arasında yerine getirenler kadın ise 54, erkek ise 57 yaşını doldurmuş olmaları,
- 24/5/2008 ile 23/5/2011 tarihleri arasında yerine getirenler kadın ise 56, erkek ise 58 yaşını doldurmuş olmaları,
- 24/5/2011 tarihinden sonra yerine getiren kadınlar 58, 24/5/2011 ile 23/5/2014 tarihleri arasında yerine getiren erkekler 59 yaşını doldurmuş olmaları,
- 24/5/2014 tarihinden sonra yerine getiren erkekler 60 yaşını doldurmuş olmaları,
halinde yaşlılık aylığına hak kazanacaklardır.
> 8/9/1999-30/4/2008 tarihleri arasında ilk defa hizmet akdi ile çalışmaya başlayarak sigortalı sayılanlar;
-Kadın için 58, erkek için 60 yaşını doldurmak ve 7000 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak,
-Kadın için 58, erkek için 60 yaşını doldurmak ve 25 yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 4500 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak
şartlarından birinin yerine getirilmesi koşuluyla yaşlılık aylığından yararlanabilirler.
-30/4/2008 tarihinden sonra ilk defa hizmet akdi ile çalışmaya başlayarak sigortalı sayılanların yaşlılık aylığına hak kazanmalarında 5510 sayılı Kanunla belirlenen şartlar geçerli olacaktır.
5510 sayılı Kanuna göre;
-2036 yılına kadar kadın için 58, erkek için 60 yaşını doldurmak ve 7200 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak şartıyla,
-2036 yılından sonra 7200 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödeme gün sayısı koşulunun yerine getirilmesi halinde ise, gün koşulunun yerine getirildiği tarih aralığındaki yaş hadleri esas alınarak
yaşlılık aylığına hak kazanılabilmektedir. Gün koşulunun yerine getirildiği tarihe göre emeklilik yaşını gösteren tablo aşağıdaki gibidir.
İlgili Kanun
|
Hizmet Akdine Tabi
Çalışan 4 (a) Sigortalıları İçin 7200 Prim Ödeme Gün Sayısı Koşulunun
Oluştuğu Tarih
|
Tahsis Talep
Tarihinde Gerekli En Az
|
||
Yaş
|
Prim Ödeme Gün
Sayısı
|
|||
Kadın
|
Erkek
|
|||
5510
|
01.05.2008 - 31.12.2035
|
58
|
60
|
7200
|
01.01.2036 - 31.12.2037
|
59
|
61
|
7200
|
|
01.01.2038 - 31.12.2039
|
60
|
62
|
7200
|
|
01.01.2040 - 31.12.2041
|
61
|
63
|
7200
|
|
01.01.2042 - 31.12.2043
|
62
|
64
|
7200
|
|
01.01.2044 – 31.12.2045
|
63
|
65
|
7200
|
|
01.01.2046 – 31.12.2047
|
64
|
65
|
7200
|
|
01.01.2048
|
65
|
65
|
7200
|
|
Örneğin; hizmet akdi ile çalışan kadın 4/a
sigortalısı 7200 gün malullük, yaşlılık, ölüm primi bildirilme koşulunu
10/10/2037 tarihinde tamamladıysa 59 yaşında emekli olabilir.
Bu düzenleme ile 2048 yılından itibaren yaşlılık aylığına hak kazanma yaşı eşitlenerek kadın ve erkek için 65 olacaktır.
Ayrıca yaşlılık veya emekli aylığı bağlanmasında bazı istisnalar da getirilmiştir.
Şöyleki; Kadın için 58, erkek için 60 yaş ile 2036 yılından sonrası için getirilen kademeli yaş hadlerine 65 yaşını geçememek üzere 3 yıl eklenmesi durumunda, 5400 prim ödeme gün sayısı üzerinden 5400 malullük, yaşlılık, ölüm prim ödeme gün koşulunun yerine getirildiği tarihe göre belirlenecek kademeli yaşta yaşlılık aylığı bağlanabilecektir. Gün koşulunun yerine getirildiği tarihe göre emeklilik yaşını gösteren tablo aşağıdaki gibidir.
İlgili Kanun
|
Hizmet Akdine Tabi
Çalışan 4 (a) Sigortalıları İçin 5400 Prim Ödeme Gün Sayısı Koşulunun
Oluştuğu Tarih
|
Tahsis Talep
Tarihinde Gerekli En Az
|
||
Yaş
|
Prim Ödeme Gün
Sayısı
|
|||
Kadın
|
Erkek
|
|||
5510
|
01.05.2008 - 31.12.2035
|
61
|
63
|
5400
|
01.01.2036 - 31.12.2037
|
62
|
64
|
5400
|
|
01.01.2038 - 31.12.2039
|
63
|
65
|
5400
|
|
01.01.2040 - 31.12.2041
|
64
|
65
|
5400
|
|
01.01.2042 - 31.12.2043
|
65
|
65
|
5400
|
|
01.01.2044 – 31.12.2045
|
65
|
65
|
5400
|
|
01.01.2046 – 31.12.2047
|
65
|
65
|
5400
|
|
01.01.2048
|
65
|
65
|
5400
|
|
Ancak, bu durumda 5400 prim ödeme gün
sayısının, 30/4/2008 ila 31/12/2008 tarihleri arasında ilk defa hizmet akdi ile
çalışmaya başlayarak sigortalı sayılanlar için prim ödeme gün sayısı 4600 ve
5400 günü geçmemek üzere, daha sonraki yıllarda ilk defa hizmet akdi ile
çalışmaya başlayarak sigortalı sayılanlar için her yıl 100’er gün eklenmek
suretiyle kademeli olarak uygulanması öngörülmüştür.
İlgili Kanun
|
Sigortalılık Süresinin
Başlangıcı |
Tahsis Talep Tarihindeki
En Az |
||
Yaş
|
Prim Ödeme Gün Sayısı
|
|||
Kadın
|
Erkek
|
|||
5510
|
01.05.2008 - 31.12.2008
|
61
|
63
|
4600
|
01.01.2009 - 31.12.2009
|
61
|
63
|
4700
|
|
01.01.2010 - 31.12.2010
|
61
|
63
|
4800
|
|
01.01.2011 - 31.12.2011
|
61
|
63
|
4900
|
|
01.01.2012 - 31.12.2012
|
61
|
63
|
5000
|
|
01.01.2013 - 31.12.2013
|
61
|
63
|
5100
|
|
01.01.2014 - 31.12.2014
|
61
|
63
|
5200
|
|
01.01.2015 - 31.12.2015
|
61
|
63
|
5300
|
|
01.01.2016 -
|
61
|
63
|
5400
|
|
