Yıllık iznin kanuni dayanağı
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun yıllık izin başlıklı 102 nci maddesinde;Devlet memurlarının yıllık izin süresi, hizmeti 1 yıldan on yıla kadar (On yıl dahil) olanlar için yirmi gün, hizmeti on yıldan fazla olanlar için 30 gündür. Zorunlu hallerde bu sürelere gidiş ve dönüş için en çok ikişer gün eklenebilir." ifadesine yer verilmiştir.
Yine aynı Kanunun yıllık izinlerin kullanılışı başlıklı 103 üncü maddesinde; "Yıllık izinler, amirin uygun bulacağı zamanlarda, toptan veya ihtiyaca göre kısım kısım kullanılabilir. Birbirini izliyen iki yılın izni bir arada verilebilir. Cari yıl ile bir önceki yıl hariç, önceki yıllara ait kullanılmayan izin hakları düşer.
Öğretmenler yaz tatili ile dinlenme tatillerinde izinli sayılırlar. Bunlara, hastalık ve diğer mazeret izinleri dışında, ayrıca yıllık izin verilmez. Hizmetleri sırasında radyoaktif ışınlarla çalışan personele, her yıl yıllık izinlerine ilaveten bir aylık sağlık izni verilir."ifadesine yer verilmiştir.
657 sayılı Kanunun 102-103 üncü maddelerinde düzenlenmiş olan yıllık izinlerle ilgili olarak maddeler halinde şu açıklamaları yapabiliriz.
1- Yıllık izin sürelerinin hesabında, hangi statüde olursa olsun kamu kurum ve kuruluşlarında geçen hizmet süreleri ile kamu kurum ve kuruluşlarında geçmese dahi Devlet memurlarının kazanılmış hak aylıklarında değerlendirilen hizmet sürelerinin dikkate alınması gerekmektedir.
Bir önceki yıldan devreden izin ile cari yıl izni toplamının kısmen veya tamamen kullanılamaması halinde, sadece cari yıl iznine tekabül eden kısmının bir sonraki yılda kullanılması mümkün bulunmaktadır. Bu şekilde yıl içinde kullanılan izinler öncelikle bir önceki yıldan devreden izin sürelerinden mahsup edilecektir.
ÖRNEK 1- 10 yıldan fazla hizmeti olan bir memur, 2011 yılında kullanamadığı 15 gün, 2012 yılına ilişkin 30 gün olmak üzere toplam 45 gün olan 2011-2012 yılları izninin 20 gününü kullanmış ancak 25 gününü kullanamamış ise kullanamadığı izin 2012 yılına ait olduğundan kalan 25 günlük izni, 2013 yılı içinde kullanabilecektir. Bununla beraber, 45 gün olan 2011-2012 yılları izninin, 10 gününü kullanıp, 35 gününü kullanamaması halinde, 2012 yılına ait izin süresi 30 gün, 2011 yılına ait izin süresi ise 5 gün olduğundan 2011 yılına ait 5 günlük izin 2013 yılına devretmeyecek, 2013 yılında sadece 2012 yılına ait 30 günlük izin devredecek ve ilgili 2013 yılında toplam 60 gün izin kullanabilecektir.
2- Memurlar tarafından alınan cari yıla ait yıllık iznin bir sonraki yıla taşması halinde, taşan kısım, iznin alındığı yıla ait olacağından bu kısım için yeni yıl izninden mahsup işlemi yapılmayacaktır.
ÖRNEK 1- 10 yıldan az hizmeti olan bir memurun 2012 yılına ait 20 günlük iznini 20.12.2012 tarihinden itibaren kullanması halinde, 2013 yılına taşan 10 günlük izni 2013 yılı izninden mahsup edilmeyecektir.
ÖRNEK 2- 30 gün izni olan bir memurun, 15.12.2012 tarihinden itibaren 25 gün izin alması halinde, 9.1.2013 tarihine kadar kullandığı 25 günlük izninin tamamı 2012 yılının izni sayılacaktır. 2012 yılından kullanamadığı 5 günlük iznini ise 2013 yılı içinde kullanabilecektir.
3- Bir önceki yıldan devreden izin süresinin, mutlaka devrettiği yıl içinde kullanılması gerekmektedir. Bu şekilde devreden ve kullanılamayan izin süresi müteakip yıla devredilemeyecektir.
ÖRNEK 1- 10 yıldan fazla hizmeti olan bir memur, 2012 yılından devreden 15 günlük izni devrettiği 2013 yılına ait yıllık izni ile birlikte (toplam 45 gün) 20.12.2013 tarihinden itibaren kullanmak istemesi halinde 2013 yılı içinde 2012 yılına ait sadece 12 gün (20.12.2013-31.12.2013) izin kullanabileceğinden ve 2012 yılı izninin hiçbir şekilde 2014 yılına devretmemesi gerektiğinden ilgiliye en fazla 42 gün izin verilebilecektir. 2012 yılına ait kullanılamayan 3 günlük izin hakkı düşmüş olacaktır.
4- Yıllık iznini kullanmakta iken hastalığı sebebiyle rapor alan bir memurun rapor tarihinden itibaren yıllık izni kesintiye uğrayacağından, bu tarihten sonra raporda yazılı tedavi ve istirahat süresi ile ilgili hastalık izni işlemeye başlayacaktır. Bu durumda, yıllık iznini kullanmakta olan memurların hastalıklarından dolayı verilen hastalık izninin, yıllık izin içine dahil edilmemesi gerekmektedir.
Buna göre;
a- Yıllık iznini kullanmakta iken hastalığı nedeniyle rapor alan bir memurun hastalık izninin bitiş tarihi, yıllık izninin bitiş tarihinden sonraki bir tarihe rastlaması halinde memurun kullanamadığı yıllık iznini kullanmaya devam etmeksizin hastalık izninin bitimini müteakiben göreve başlaması gerekmektedir. Geriye kalan yıllık izni, izin vermeye yetkili amirlerin uygun göreceği tarihte kullanabilecektir.
ÖRNEK 1- 5.6.2013 tarihinde 17 gün yıllık izin alan ve 22.6.2013 tarihinde göreve başlaması gereken memurun, 19.6.2013 tarihinde 10 gün rapor alması halinde, raporun bitimini izleyen 29.6.2013 tarihinde göreve başlaması gerekmektedir. Alınan yıllık izinden rapor nedeniyle kullanamadığı, 3 günlük iznini ise amirin uygun göreceği bir tarihte kullanabilecektir.
b- Hastalık izninin, kullanılmakta olan yıllık iznin bitiş tarihinden önce sona vermesi halinde; ilgilinin yıllık izninden geri kalan kısmını, izin vermeye yetkili amirinden yeniden izin almaksızın izin süresinin bitiş tarihine kadar kullanması mümkün bulunmaktadır.
ÖRNEK - 10.7.2012 tarihinde 16 gün yıllık izin alan ve 26.7.2012 tarihinde göreve başlaması gereken memurun, 13.7.2012 tarihinde 7 gün rapor alması halinde, raporun bitiş tarihi olan 19.7.2012 tarihinden sonra geri kalan 6 günlük iznini kullanmaya devam edecek ve izninin bitiş tarihini müteakiben (26.7.2012) göreve başlayacaktır. Rapor nedeniyle kullanamadığı 7 günlük izin, ilgilinin isteği halinde amirin uygun göreceği bir tarihte kullandırılabilecektir.
c- Yıllık izinde iken, hastalık nedeniyle rapor alan bir memurun sağlık izninin bitiş tarihinin, kullandığı yıllık iznin bitiş tarihi ile aynı tarihe rastlaması halinde, sağlık izninin bitimini müteakiben görevine başlaması gerekmektedir. Geriye kalan yıllık izninin daha sonra kullandırılması mümkün bulunmaktadır.
ÖRNEK - 7.8.2012 tarihinde 18 gün yıllık izin alan bir memurun hastalanması nedeniyle 14.8.2012 tarihinde 11 gün rapor alması halinde rapor bitim tarihi ile yıllık izin bitim tarihi aynı güne rastladığından memurun 25.8.2012 tarihinde görevine başlaması gerekmektedir. Geriye kalan 11 günlük yıllık izni, amirin uygun göreceği bir tarihte kullandırılabilecektir.
Aday memurun yıllık izni nasıl hesaplanır?
17 Ocak 2011 tarihinde göreve başladım ve 2012 yılı Şubat ayında adaylığım kaldırıldı. Yıllık izin kullanmak istiyorum ama 2011'e ait 20 gün izin kullandırılırken 2012'e ait izin kullandırılmıyor. 2011 yılı izinlerimi kullanabilir miyim?
657 sayılı Kanunun Yıllık İzni düzenleyen 102'nci maddesinde; "Devlet memurlarının yıllık izin süresi, hizmeti 1 yıldan on yıla kadar (On yıl dahil) olanlar için yirmi gün, hizmeti on yıldan fazla olanlar için 30 gündür. Zorunlu hallerde bu sürelere gidiş ve dönüş için en çok ikişer gün eklenebilir" hükmü yer almaktadır.
Bu hüküm çerçevesinde, hizmetin bir yıl olması halinde yıllık izne hak kazanılabilmektedir. Hizmet kavramı ise kazanılmış hak aylık hesabında değerlendirilen hizmet süresini ifade etmektedir. Aday memur olarak göreve başlayanlar bir sene görev yaptıktan sonra yıllık izne hak kazanmaktadır. Aday memurlar, bir yıllık hizmet sürelerini tamamladıklarında içinde bulunulan yıla ait yıllık izin haklarını kullanabilecekleri gibi bir sonraki yıl içinde birleştirerek de kullanabilmeleri mümkündür. Bu nedenle 2011 yılı için yıllık izin kullanamazsınız. Ancak, 2012 yılı için 20 günlük izin hakkınız olup, bunu 2012 yılı içinde kullanabileceğiniz gibi 2013 yılı içinde de kullanabilirsiniz.
Saatlik izinlerin yıllık izinden düşülmesi münkün müdür?
Mesai saatleri içerisinde özel bir işimiz olduğunda, izin kağıdı doldurup, işimizi hallediyoruz. Ancak, bu kullandığımız izinler toplanıp senelik izinden düşülüyor. Bu yapılan işlem yasal mıdır?
657 sayılı Kanunun 103'üncü maddesinde yıllık izinlerin nasıl kullanılacağı düzenlenmiştir. Kanunun Mazeret İznini düzenleyen 104'üncü maddesinde ise; Memura, eşinin doğum yapması hâlinde, isteği üzerine on gün babalık izni; kendisinin veya çocuğunun evlenmesi ya da eşinin, çocuğunun, kendisinin veya eşinin ana, baba ve kardeşinin ölümü hâllerinde isteği üzerine yedi gün izin verileceği, belirtilen bu hâller dışında, merkezde atamaya yetkili amir, ilde vali, ilçede kaymakam ve yurt dışında diplomatik misyon şefi tarafından, birim amirinin muvafakati ile bir yıl içinde toptan veya bölümler hâlinde, mazeretleri sebebiyle memurlara on gün izin verilebileceği, zaruret hâlinde ise öğretmenler hariç olmak üzere, aynı usûlle on gün daha mazeret izni verilebileceği bu takdirde de, ikinci kez verilen bu iznin, yıllık izinden düşüleceği düzenlenmiştir.
Uygulamada saatlik izin veya yarım günlük izin kullandırılmasına sık sık rastlanmaktadır. Ancak, hangi izinlerin yıllık izinden düşeceği yukarıda yer verilen hükümde de görüleceği üzere açık olarak Kanunda yer almaktadır. Yıllık izinlerden ancak, mazeret izinlerinden 10 günden fazlası düşülebilmektedir. Ayrıca, mazeret izinlerinin de nasıl ve kimler tarafından verileceği açıkça belirtilmiştir. Yani Kanunda belirtilen amirlerden başkasının vermiş olduğu saatlik veya yarım günlük izinlerin mazeret izni olarak değerlendirilmesi mümkün olmadığı gibi bunların da yıllık izinden düşülmesi mümkün değildir.
Sonuç olarak uygulamada idari izin olarak nitelendirilen izinlerin (mazeret izni olarak değerlendirilebilecekler hariç) yıllık izinlerden düşülmesi mümkün değildir. Bu konuda kanunen uygulama birliğini sağlamakla görevli olan Devlet Personel Başkanlığının bir tebliğle bu sorunu kökten çözecek bir düzenleme yapması gerekmektedir.
Kendisine hataen yıllık izin verilen aday memurun bu izni düşülebilir mi?
16 Aralık 2012 tarihinde aday memur olarak göreve başladım. Bana, müdürümüz izindeyken, 2013 Şubat'ta, adaylığım kalkmamış olmasına rağmen 10 gün yıllık izin verildi. Müdürüm izin dönüşünde bu iznimi 2014 yılında hak edeceğim izinden düşeceğini söyledi. Bu mümkün müdür?
657 sayılı Kanunun Yıllık İzni düzenleyen 102'nci ve 103 üncü maddelerinde yıllık izinlerin nasıl kullanılacağı açıkça düzenlenmiştir. Bu hükümler birlikte değerlendirildiği takdirde, 16 Aralık 2012 tarihinde memuriyete başladığınız dikkate alındığında yıllık izne hak kazanma tarihinizin 16 Aralık 2013 tarihi olması gerekirdi. Ancak, kurumunuz size yanlışlıkla zamanından önce bir izin kullandırmıştır. Sonuç olarak, 2013 ve 2014 yıllarında toplam 40 gün izin kullanma hakkınızın olduğu dikkate alındığında, size yanlışlıkla kullandırılan iznin bu sürelerden düşmesi mümkün değildir. Çünkü, sizin 2013 yılı Şubat ayında kullandığınız izin yıllık izin değildir. Bununla birlikte yapılan işlemlerle ilgili olarak mesuliyeti bulunanlar hakkında disiplin işlemi yapılması mümkündür.
Kaynak: www.memurlar.net
